Żeń-szeń – właściwości zdrowotne i zastosowanie

31 lipca 2024
5 min
Artykuł zweryfikowany
żeń-szeń
mgr Sebastian Dzuła
Dietetyk kliniczny
mgr Sebastian Dzuła
Autor
Dominika Arendarska
Redaktor
Dominika Arendarska
Recenzja

Żeń-szeń to roślina, która od wieków jest ceniona za swoje liczne korzyści zdrowotne. Znana głównie w tradycyjnej medycynie chińskiej, zyskuje coraz większą popularność na całym świecie. W niniejszym artykule omówimy szczegółowo, czym jest żeń-szeń, jakie są jego właściwości zdrowotne, przeciwwskazania, skutki uboczne oraz dlaczego warto włączyć go do codziennej diety.

Żeń-szeń – co to jest?

Historia i pochodzenie

Żeń-szeń (Panax ginseng) jest rośliną wieloletnią, należącą do rodziny araliowatych (Araliaceae). Jego nazwa „Panax” wywodzi się z greckiego słowa „panacea”, które oznacza „wszechlek”, co podkreśla jego szerokie zastosowanie lecznicze. Roślina ta naturalnie występuje w chłodniejszych regionach Azji, takich jak Chiny, Korea i Rosja, a także w Ameryce Północnej.

Botaniczny opis rośliny

Żeń-szeń charakteryzuje się krzaczastym wzrostem, osiągając wysokość od 30 do 60 cm. Jego liście są długoogonkowe, o jajowatym kształcie, a kwiaty drobne, zebrane w baldachy. Najważniejsza część rośliny to korzeń, który jest bogaty w substancje aktywne i to właśnie on jest używany w celach leczniczych.

Żeń-szeń – właściwości

Składniki aktywne

Korzeń żeń-szenia zawiera wiele bioaktywnych związków, z których najważniejsze to:

  1. Ginsenozydy (saponiny triterpenowe): Główne składniki aktywne żeń-szenia, odpowiedzialne za jego lecznicze właściwości.
  2. Poliacetyleny: Związki wykazujące działanie przeciwnowotworowe i przeciwzapalne.
  3. Fenole i kwasy fenolowe: Składniki o silnym działaniu przeciwutleniającym.
  4. Peptydoglikany: Wpływają korzystnie na układ odpornościowy.

Korzeń żeń-szenia dzięki tym składnikom wykazuje szereg właściwości zdrowotnych, które mogą wspierać organizm na wiele sposobów.

Mechanizmy działania

Ginsenozydy są odpowiedzialne za większość korzyści zdrowotnych żeń-szenia. Działają one na organizm poprzez kilka mechanizmów. Przede wszystkim modulują układ odpornościowy, zwiększając aktywność komórek NK (natural killer) i makrofagów, co pomaga w walce z infekcjami. Ponadto, wspomagają układ nerwowy, poprawiając funkcje kognitywne, redukując zmęczenie i stres. Ginsenozydy mają również wpływ na metabolizm, regulując poziom glukozy we krwi i poprawiając profil lipidowy. Dzięki tym mechanizmom, żeń-szeń przynosi liczne korzyści zdrowotne, wspierając organizm w wielu aspektach.

Właściwości lecznicze

Żeń-szeń wykazuje szereg właściwości prozdrowotnych, które przyczyniają się do poprawy ogólnej kondycji organizmu. Dzięki swoim właściwościom adaptogennym, pomaga organizmowi przystosować się do stresu fizycznego i psychicznego. Wykazuje również silne działanie przeciwzapalne, redukując stany zapalne poprzez hamowanie czynników zapalnych. Jego właściwości antyoksydacyjne chronią komórki przed uszkodzeniem przez wolne rodniki, co dodatkowo wspiera zdrowie. Żeń-szeń ma także działanie przeciwmiażdżycowe, obniżając poziom cholesterolu i tym samym redukując ryzyko miażdżycy. Dodatkowo, pomaga w regulacji poziomu cukru we krwi, co jest szczególnie korzystne dla osób z cukrzycą typu 2. Dzięki tym właściwościom, żeń-szeń stanowi cenny element wspomagający zdrowie.

SUPERSONIC LOW CARB/KETO MEAL

Najpyszniejszy i najszybszy posiłek na diecie keto low/carb! Wysokobiałkowy - aż 34g białka w porcji Wspiera kondycję fizyczną i mentalną…...

Żeń-szeń – przeciwwskazania i skutki uboczne

Pomimo licznych korzyści zdrowotnych, żeń-szeń nie jest odpowiedni dla wszystkich. Istnieje kilka przeciwwskazań do jego stosowania. Przede wszystkim, brak wystarczających danych na temat bezpieczeństwa stosowania żeń-szenia w okresie ciąży i karmienia piersią, co sprawia, że kobiety w tych stanach powinny unikać jego używania. Nie zaleca się również stosowania żeń-szenia u dzieci bez konsultacji z lekarzem. Osoby cierpiące na niektóre choroby, zwłaszcza autoimmunologiczne, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów czy choroby tarczycy, powinny być szczególnie ostrożne, gdyż żeń-szeń może stymulować układ odpornościowy, co może prowadzić do zaostrzenia objawów.

Stosowanie żeń-szenia może wiązać się również z pewnymi skutkami ubocznymi. Przykładowo, zbyt duże dawki mogą powodować problemy ze snem, takie jak bezsenność. Może również podnosić ciśnienie krwi u osób z nadciśnieniem. U niektórych użytkowników mogą wystąpić bóle głowy oraz zawroty głowy. Inne możliwe skutki uboczne to zaburzenia żołądkowo-jelitowe, w tym biegunka, nudności czy wymioty. Dlatego ważne jest, aby przed rozpoczęciem stosowania żeń-szenia skonsultować się z lekarzem, szczególnie w przypadku istnienia jakichkolwiek przeciwwskazań lub obaw dotyczących skutków ubocznych.

Dlaczego żeń-szeń jest zdrowy?

Wsparcie układu odpornościowego

Dzięki swoim właściwościom immunomodulującym, żeń-szeń może zwiększać odporność na infekcje bakteryjne i wirusowe. Badania pokazują, że regularne stosowanie żeń-szenia może skrócić czas trwania przeziębienia oraz zmniejszyć jego nasilenie.

Poprawa funkcji kognitywnych

Żeń-szeń może mieć pozytywny wpływ na funkcje poznawcze, w tym pamięć, koncentrację i zdolność do uczenia się. Jest to szczególnie istotne dla osób starszych oraz tych, które doświadczają wysokiego poziomu stresu.

Redukcja zmęczenia

Jako adaptogen, żeń-szeń pomaga również w walce z przewlekłym zmęczeniem poprzez zwiększenie poziomu energii i poprawę wytrzymałości fizycznej oraz psychicznej.

Wspomaganie zdrowia seksualnego

Żeń-szeń jest również znany jako naturalny afrodyzjak. Może poprawiać libido oraz wspomagać leczenie problemów związanych z erekcją.

Przeciwdziałanie starzeniu się

Dzięki swoim właściwościom antyoksydacyjnym, żeń-szeń pomaga w ochronie komórek przed uszkodzeniem przez wolne rodniki, co może przyczynić się do opóźnienia procesów starzenia.

Praktyczne porady dotyczące zastosowania żeń-szenia

Formy żeń-szenia

Żeń-szeń jest dostępny w różnych formach, które można dopasować do własnych preferencji:

Kapsułki i tabletki: Najprzystępniejsza forma, łatwa do stosowania.
Ekstrakty i nalewki: Skoncentrowane formy, które można dodawać do napojów.
Herbaty i napary: Popularne w tradycyjnej medycynie.
Proszek: Można dodawać do smoothies, jogurtów czy potraw.

Dawkowanie

Zalecana dzienna dawka żeń-szenia może się różnić w zależności od jego formy i koncentracji. W przypadku kapsułek i tabletek zazwyczaj rekomenduje się 200-400 mg dziennie, natomiast dla ekstraktów jest to 100-200 mg na dobę. Jeśli chodzi o proszek, zaleca się spożywanie 1-2 gramów dziennie. Ważne jest, aby zaczynać od niższych dawek i stopniowo je zwiększać, monitorując reakcję organizmu. Zaleca się również robienie przerw w stosowaniu, na przykład co 2-3 tygodnie, aby zapobiec pojawieniu się tolerancji.

Gdzie kupować i jak przechowywać

Żeń-szeń najlepiej kupować w sprawdzonych sklepach zielarskich, aptekach lub specjalistycznych sklepach internetowych. Należy unikać tanich produktów niewiadomego pochodzenia. Żeń-szeń powinien być przechowywany w chłodnym, suchym miejscu, z dala od bezpośredniego światła słonecznego.

Żeń-szeń w kosmetyce

Żeń-szeń jest ceniony nie tylko za swoje właściwości zdrowotne i lecznicze, ale również za korzyści, jakie przynosi w kosmetyce. Jego bogaty skład chemiczny, pełen witamin, minerałów, antyoksydantów oraz związków roślinnych, sprawia, że stanowi cenny składnik wielu produktów do pielęgnacji skóry i włosów.

Żeń-szeń w kosmetykach do twarzy

Żeń-szeń jest często wykorzystywany w kremach, serach i maseczkach do twarzy. Dzięki zawartości ginsenozydów, pomaga w regeneracji komórek skóry, poprawia jej elastyczność i opóźnia procesy starzenia. Jego właściwości antyoksydacyjne pomagają w walce z wolnymi rodnikami, które przyspieszają starzenie się skóry. W efekcie, regularne stosowanie kosmetyków zawierających żeń-szeń może przyczynić się do zmniejszenia widoczności drobnych linii i zmarszczek, a także do poprawy ogólnego wyglądu i kondycji skóry.

Żeń-szeń do włosów

Stosowanie żeń-szenia w szamponach i odżywkach do włosów również przynosi liczne korzyści. Żeń-szeń może wspomagać wzrost włosów, wzmacniać je i zapobiegać ich wypadaniu. Dzięki swoim właściwościom pobudzającym krążenie w skórze głowy, żeń-szeń może dostarczać cebulkom włosowym więcej składników odżywczych, co przyczynia się do zdrowszych i mocniejszych włosów.

Pielęgnacja

Oprócz tego, żeń-szeń często pojawia się w produktach do pielęgnacji ciała, takich jak balsamy i olejki, gdzie jego głównym zadaniem jest nawilżenie i odżywienie skóry. Jego właściwości przeciwzapalne mogą również pomóc w łagodzeniu podrażnień i zaczerwienień skóry.

Podsumowanie

Żeń-szeń to wartościowa roślina o szerokim spektrum działania prozdrowotnego. Jego regularne stosowanie może przynieść wiele korzyści, takich jak wzmocnienie układu odpornościowego, poprawa funkcji kognitywnych, redukcja zmęczenia oraz wsparcie zdrowia seksualnego. Należy jednak pamiętać o możliwych przeciwwskazaniach i skutkach ubocznych oraz stosować żeń-szeń z umiarem.

SUPERSONIC Collagen Beauty Drink

Wyglądaj młodziej i zatrzymaj oznaki starzenia skóry! Spłyca zmarszczki, nawilża skórę - efekt promiennej i napiętej skóry Wysoka wchłanialność i…...

Nie masz czasu na zdrowe jedzenie?

Ze Smart Meal to nie problem! Pyszny, pełnowartościowy posiłek gotowy w 30 sekund!

4.86/5
SUPERSONIC Food Smart WEGE z naklejką?q=95&auto=format&w=200
Promocja -20%

Nie masz czasu na zdrowe jedzenie?

Powiązane artykuły

Sposoby na wzdęcia – jak odzyskać uczucie lekkości?

Wzdęcia jedne z najczęstszych dolegliwości układu pokarmowego, które często prowadzą do dyskomfortu, bólu brzucha, a nawet powiększenia obwodu brzucha. Jak radzić sobie z tym problemem? Jakie są domowe sposoby na wzdęcia i co zrobić, aby znowu poczuć się lekko? Czym są wzdęcia i jak powstają? Wzdęcia to nagromadzenie nadmiernej ilości gazów…
Czym jest detoks i jak wpływa na organizm

Czym jest detoks i jak wpływa na organizm?

Jeśli chcesz zrzucić zbędne kilogramy, poczuć się lżej w krótkim czasie – najczęściej sięgasz po detoks, czyli kuracje oczyszczające organizm. Płaskiego brzucha, odświeżona cera i zastrzyk energii sprawiają, że detoks stał się popularnym wyborem dla tych, którzy chcą nie tylko lepiej wyglądać, ale też poczuć się lżej. Jednak…
alternatywy przekąsek

Zdrowe alternatywy przekąsek – co zamiast chipsów i batoników?

Współczesne tempo życia często zmusza nas do sięgania po szybkie, gotowe przekąski, takie jak chipsy, batony czy inne wysoko przetworzone produkty. Niestety, większość z nich jest uboga w wartości odżywcze, a bogata w kalorie, tłuszcze nasycone, cukry i sztuczne dodatki. Regularne spożywanie takich przekąsek może prowadzić do problemów zdrowotnych,…
lunchbox dla studenta

Lunchbox dla studenta – pomysły na zdrowe jedzenie

Życie studenckie często wiąże się z napiętym harmonogramem, wieloma godzinami spędzonymi na uczelni i ograniczonym budżetem. W takich warunkach łatwo ulec pokusie sięgnięcia po szybkie, ale niezdrowe jedzenie. Jednak odpowiednio przygotowany lunchbox może być istotą do zachowania energii, koncentracji oraz zdrowia, a jednocześnie pozwoli zaoszczędzić czas i pieniądze. W tym artykule…
owocowe śniadania

Owocowe śniadania na dobry początek dnia – szybkie przepisy na owsianki i koktajle

Śniadanie to najważniejszy posiłek dnia, który dostarcza energii na cały poranek i wspomaga prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Coraz więcej osób szuka zdrowych i łatwych w przygotowaniu opcji na śniadanie, które jednocześnie będą smaczne i pożywne. Owocowe śniadania, takie jak owsianki i koktajle, są doskonałym wyborem dla tych, którzy pragną rozpocząć dzień od porcji…
domowe batony

Domowe batoniki energetyczne – proste przepisy na zdrowe przekąski na uczelnie

W dzisiejszym szybkim tempie życia, zdrowe przekąski stają się coraz bardziej popularne. Batoniki energetyczne to świetne rozwiązanie dla osób, które szukają prostych, pożywnych przekąsek, idealnych na wynos, np. na uczelnię. Coraz więcej osób wybiera domowe batony zamiast gotowych, sklepowych odpowiedników, które często zawierają sztuczne dodatki,…