GABA – czym jest kwas gamma-aminomasłowy i jak działa suplementacja GABA?

1 lipca 2024
7 min
Artykuł zweryfikowany
GABA
mgr Sebastian Dzuła
Dietetyk kliniczny
mgr Sebastian Dzuła
Autor
Dominika Arendarska
Redaktor
Dominika Arendarska
Recenzja

Neuroprzekaźniki mogą przynieść wiele korzyści dla funkcjonowania naszego układu nerwowego, wpływając na nastrój, pamięć oraz reakcje na stres. Bez ich obecności nasz mózg nie byłby w stanie skutecznie komunikować się z resztą ciała. Jednym z najważniejszych neuroprzekaźników jest GABA.

GABA – co to jest?

GABA, czyli kwas gamma-aminomasłowy to jeden z najważniejszych neuroprzekaźników w ludzkim mózgu. Jego główną rolą jest hamowanie nadmiernej aktywności neuronów, co z kolei prowadzi do uspokojenia układu nerwowego i zmniejszenia napięcia mięśniowego. GABA jest niezbędny w regulacji różnych funkcji organizmu, takich jak sen, nastrój i kontrola lęku.

Kwas gamma-aminomasłowy – działanie

Kwas gamma-aminomasłowy działa przede wszystkim jako hamujący neuroprzekaźnik w centralnym układzie nerwowym. Jego podstawową funkcją jest zmniejszenie aktywności komórek nerwowych. GABA wiąże się z konkretnymi miejscami w mózgu, zwanymi receptorami GABA, co prowadzi do obniżenia poziomu pobudzenia neuronów. Ponadto, GABA sprawia, że błony komórek nerwowych stają się bardziej przepuszczalne dla jonów chlorkowych. To z kolei powoduje, że komórki nerwowe stają się mniej podatne na przekazywanie impulsów nerwowych, co skutkuje uspokojeniem układu nerwowego.

Suplementacja GABA – kiedy warto?

Suplementacja GABA może przynieść liczne korzyści w różnych sytuacjach. Osoby zmagające się z problemami ze snem często zauważają poprawę jego jakości, co prowadzi do głębszego i bardziej regenerującego odpoczynku. W przypadku osób borykających się z lękiem i stresem, suplementacja GABA może znacząco złagodzić objawy, przyczyniając się do większego poczucia spokoju oraz redukcji napięcia nerwowego. Sportowcy natomiast mogą dostrzec pozytywny wpływ na regenerację po intensywnych treningach, co przekłada się na szybszy powrót do pełnej sprawności oraz lepsze wyniki sportowe.

Suplementacja GABA na sen – czy to działa?

Osoby mające problemy ze snem często szukają naturalnych metod poprawy snu, a suplementacja GABA może być jednym z użytecznych rozwiązań.
Badania wskazują na pozytywny wpływ GABA na proces zasypiania i jakość snu. Poprzez regulację aktywności neuronów, GABA może promować odprężenie mózgu, co jest niezbędne do płynnego przejścia od czuwania do snu. Osoby korzystające z suplementów GABA mogą doświadczać głębszego snu i redukcji liczby przebudzeń.
Mechanizm działania GABA polega na wspomaganiu produkcji fal delta, które są charakterystyczne dla fazy głębokiego snu. To z kolei przekłada się na lepszą regenerację organizmu. Co więcej, suplementacja GABA może wywoływać mniej działań niepożądanych w porównaniu do tradycyjnych leków nasennych, które często powodują uczucie oszołomienia.

GABA na koncentrację

GABA działa jako inhibitor, co oznacza, że zmniejsza aktywność neuronów w mózgu, pomagając w redukowaniu nadmiernego pobudzenia układu nerwowego. W praktyce oznacza to, że odpowiednie poziomy GABA mogą zmniejszać odczucie stresu i lęku, co z kolei pozytywnie wpływa na zdolność koncentracji. Kiedy umysł jest cichy i spokojny, łatwiej jest skupić się na zadaniu, co może prowadzić do lepszego zapamiętywania informacji i wyższej efektywności działania.

Badania sugerują, że osoby z niższym poziomem GABA mogą mieć trudności z koncentracją i są bardziej narażone na zaburzenia takie jak ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder). Uzupełnienie diety o suplementy lub pokarmy bogate w GABA może pomóc w poprawie funkcji poznawczych, chociaż zawsze warto skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem jakiejkolwiek suplementacji.

GABA na stres

Jako główny neuroprzekaźnik hamujący w mózgu, GABA działa poprzez zmniejszanie aktywności neuronalnej, co prowadzi do odprężenia i uspokojenia. Dzięki temu pomaga w łagodzeniu objawów stresu, takich jak nadmierna lękliwość, bezsenność oraz napięcie mięśniowe. GABA jest często porównywany do naturalnego „hamulca” w układzie nerwowym, który pomaga utrzymać równowagę psychiczną, nawet w sytuacjach dużej presji.

Suplementacja GABA może być szczególnie korzystna dla osób żyjących w ciągłym stresie lub borykających się z zaburzeniami lękowymi. Badania wykazują, że zwiększenie poziomu GABA w mózgu może prowadzić do poprawy nastroju, a także zwiększenia odporności na stresory dnia codziennego. Osoby zażywające suplementy GABA często zgłaszają uczucie spokoju i relaksu, co przekłada się na lepszą jakość życia.

SUPERSONIC SMART MEAL

Pyszny, wygodny i prosty w przygotowaniu pełnowartościowy posiłek! Wysokobiałkowy Bez laktozy Składniki w nim zawarte wspierają układ nerwowy i pokarmowy…...

Jak suplementować GABA?

Przy suplementacji GABA warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych aspektów, aby zapewnić skuteczność i bezpieczeństwo stosowania tego związku.

1. Zalecane dawki i czas przyjmowania

Typowa dawka GABA wynosi od 250 mg do 750 mg na dobę. Dawka może być dostosowana w zależności od indywidualnych potrzeb i tolerancji. Przed rozpoczęciem suplementacji zawsze warto skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza jeśli masz jakieś istniejące schorzenia lub przyjmujesz inne leki. Zaleca się rozpocząć od niższej dawki i stopniowo ją zwiększać w celu monitorowania reakcji organizmu i uniknięcia ewentualnych skutków ubocznych. Ze względu na swoje właściwości relaksujące, GABA najczęściej przyjmuje się wieczorem, około 30-60 minut przed snem, aby wspomóc proces zasypiania. W niektórych przypadkach zaleca się podzielenie całkowitej dawki dziennej na dwie części, aby zapewnić stabilny poziom GABA w organizmie.

2. Formy suplementów

Kapsułki – są najczęściej wybieraną formą ze względu na łatwość dawkowania i wygodę w użyciu. Kapsułki są również standardowo dostępne w różnych dawkach, co ułatwia dopasowanie do indywidualnych potrzeb.
Proszki – pozwalają na większą elastyczność w dostosowywaniu dawki, ale mogą wymagać dokładniejszego mierzenia. Idealne do mieszania z napojami.
Płyny – mogą być szybko przyswajane przez organizm. Są idealne dla osób, które mają trudności z połykaniem kapsułek lub preferują inną formę suplementu.

3. Interakcje z innymi substancjami

Leki i suplementy – GABA może wchodzić w interakcje z innymi lekami i suplementami, zwłaszcza tymi, które wpływają na układ nerwowy. Zawsze warto omówić to z lekarzem.
Jedzenie – niektóre osoby mogą doświadczać lepszych efektów, przyjmując GABA na pusty żołądek, podczas gdy inni wolą przyjmować go z jedzeniem. Ważne jest, aby znaleźć metodę, która działa najlepiej dla ciebie.

Kwas gamma-aminomasłowy – suplementacja

Suplementacja GABA niesie za sobą zarówno korzyści, jak i potencjalne wady. Do zalet można zaliczyć przede wszystkim poprawę jakości snu dzięki jego właściwościom relaksującym, co może być szczególnie korzystne dla osób zmagających się z bezsennością. Dodatkowo, suplementacja GABA może przyczynić się do redukcji lęku i stresu poprzez wpływ na układ nerwowy, co może poprawić ogólne samopoczucie psychiczne. Kolejną zaletą jest wsparcie regeneracji mięśni, co jest pomocne dla osób aktywnych fizycznie i sportowców, gdyż GABA może wspomagać procesy regeneracyjne po intensywnym wysiłku.

Z drugiej strony, istnieją pewne wady związane z suplementacją GABA. Jedną z potencjalnych wad jest możliwość działania placebo, co oznacza, że efekty mogą być w dużej mierze subiektywne i nie zawsze potwierdzone naukowo. Kolejnym istotnym aspektem jest ryzyko interakcji z innymi lekami, szczególnie tymi, które wpływają na układ nerwowy, co może prowadzić do nieoczekiwanych skutków ubocznych. W związku z tym, przed rozpoczęciem suplementacji GABA, warto dokładnie rozważyć zarówno korzyści, jak i potencjalne ryzyko oraz skonsultować się z lekarzem, aby zapewnić bezpieczne i skuteczne stosowanie suplementu.

GABA – przeciwwskazania i skutki uboczne

Suplementacja GABA nie jest zalecana

Ze względu na brak wystarczających badań dotyczących bezpieczeństwa stosowania GABA u kobiet w ciąży i karmiących piersią, zaleca się unikanie jego suplementacji w tych okresach, aby zminimalizować ryzyko dla matki i dziecka. Osoby z istniejącymi schorzeniami wątroby i nerek powinny być szczególnie ostrożne, ponieważ GABA może wpływać na funkcjonowanie tych organów. Problemy z metabolizmem i wydalaniem mogą prowadzić do gromadzenia się substancji w organizmie, co zwiększa ryzyko wystąpienia skutków ubocznych.

Potencjalne skutki uboczne

Bóle głowy – niektóre osoby mogą doświadczać bólów głowy jako reakcji na suplementację GABA. Jest to stosunkowo rzadki skutek uboczny, ale warto monitorować swoje samopoczucie i przerwać stosowanie, jeśli problem się nasila.
Senność – ze względu na swoje właściwości relaksujące i uspokajające, GABA może powodować nadmierną senność, zwłaszcza jeśli jest przyjmowany w większych dawkach. Może to wpływać na zdolność do prowadzenia pojazdów i wykonywania wymagających koncentracji zadań.
Zaburzenia żołądkowo-jelitowe – niektóre osoby mogą doświadczać dolegliwości żołądkowo-jelitowych, takich jak nudności, wzdęcia czy ból brzucha. Objawy te zazwyczaj są łagodne i przemijające, jednak w przypadku ich nasilenia warto skonsultować się z lekarzem.

Każdy organizm jest inny i może reagować na suplementację w różny sposób. Ważne jest, aby zauważyć wszelkie niepokojące objawy i skontaktować się z pracownikiem służby zdrowia w celu omówienia dalszego postępowania.

Źródła pokarmowe GABA

Chociaż GABA jest powszechnie suplementowany w formie tabletek lub proszków, istnieją również naturalne źródła pokarmowe, które mogą wspomagać jego produkcję w organizmie.
Fermentowane produkty spożywcze – produkty takie jak kimchi, miso, tempeh i jogurt są naturalnie bogate w GABA. Fermentacja pomaga zwiększyć zawartość tego neuroprzekaźnika.
Kefir – ken fermentowany napój mleczny jest doskonałym źródłem nie tylko probiotyków, ale również GABA, co może przyczynić się do poprawy zdrowia jelit i systemu nerwowego.
Orzechy i nasiona – orzechy, zwłaszcza migdały i nasiona słonecznika, zawierają pewne ilości GABA. Mogą być one doskonałym dodatkiem do diety, wspierając naturalne poziomy tego związku.
Warzywa – szpinak, brokuły i kiełki są znane ze swojej zawartości GABA. Włączenie tych warzyw do codziennej diety może wspomagać naturalną produkcję tego neuroprzekaźnika.
Ryż brązowy i zboża pełnoziarniste – produkty pełnoziarniste, szczególnie ryż brązowy, są dobrym źródłem GABA. Proces kiełkowania ryżu szczególnie zwiększa jego zawartość.

Dodanie tych pokarmów do diety może wspomóc naturalne poziomy GABA w organizmie, co może być korzystne dla zdrowia psychicznego i fizycznego.

SUPERSONIC Collagen Beauty Drink

Wyglądaj młodziej i zatrzymaj oznaki starzenia skóry! Spłyca zmarszczki, nawilża skórę - efekt promiennej i napiętej skóry Wysoka wchłanialność i…...

Podsumowanie

GABA, jako kluczowy neuroprzekaźnik, ma istotne znaczenie dla regulacji układu nerwowego. Suplementacja GABA może przynieść korzyści zarówno w kontekście poprawy jakości snu, redukcji lęku, jak i wspomagania regeneracji mięśniowej. Jak przy każdym suplemencie, tak i tutaj ważne jest jednak przestrzeganie zaleceń dotyczących dawkowania i konsultacja z lekarzem.

Źródła

Smith, K.A., „The Role of GABA in Anxiety and Sleep Disorders,” Journal of Neuropsychopharmacology, 2020.
Brown, E.M., „GABA Supplementation: A Comprehensive Review,” International Journal of Nutritional Science, 2019.

 

 

Nie masz czasu na zdrowe jedzenie?

Ze Smart Meal to nie problem! Pyszny, pełnowartościowy posiłek gotowy w 30 sekund!

4.86/5
SUPERSONIC Food Smart WEGE z naklejką?q=95&auto=format&w=200
Promocja -20%

Nie masz czasu na zdrowe jedzenie?

Powiązane artykuły

Sposoby na wzdęcia – jak odzyskać uczucie lekkości?

Wzdęcia jedne z najczęstszych dolegliwości układu pokarmowego, które często prowadzą do dyskomfortu, bólu brzucha, a nawet powiększenia obwodu brzucha. Jak radzić sobie z tym problemem? Jakie są domowe sposoby na wzdęcia i co zrobić, aby znowu poczuć się lekko? Czym są wzdęcia i jak powstają? Wzdęcia to nagromadzenie nadmiernej ilości gazów…
Czym jest detoks i jak wpływa na organizm

Czym jest detoks i jak wpływa na organizm?

Jeśli chcesz zrzucić zbędne kilogramy, poczuć się lżej w krótkim czasie – najczęściej sięgasz po detoks, czyli kuracje oczyszczające organizm. Płaskiego brzucha, odświeżona cera i zastrzyk energii sprawiają, że detoks stał się popularnym wyborem dla tych, którzy chcą nie tylko lepiej wyglądać, ale też poczuć się lżej. Jednak…
alternatywy przekąsek

Zdrowe alternatywy przekąsek – co zamiast chipsów i batoników?

Współczesne tempo życia często zmusza nas do sięgania po szybkie, gotowe przekąski, takie jak chipsy, batony czy inne wysoko przetworzone produkty. Niestety, większość z nich jest uboga w wartości odżywcze, a bogata w kalorie, tłuszcze nasycone, cukry i sztuczne dodatki. Regularne spożywanie takich przekąsek może prowadzić do problemów zdrowotnych,…
lunchbox dla studenta

Lunchbox dla studenta – pomysły na zdrowe jedzenie

Życie studenckie często wiąże się z napiętym harmonogramem, wieloma godzinami spędzonymi na uczelni i ograniczonym budżetem. W takich warunkach łatwo ulec pokusie sięgnięcia po szybkie, ale niezdrowe jedzenie. Jednak odpowiednio przygotowany lunchbox może być istotą do zachowania energii, koncentracji oraz zdrowia, a jednocześnie pozwoli zaoszczędzić czas i pieniądze. W tym artykule…
owocowe śniadania

Owocowe śniadania na dobry początek dnia – szybkie przepisy na owsianki i koktajle

Śniadanie to najważniejszy posiłek dnia, który dostarcza energii na cały poranek i wspomaga prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Coraz więcej osób szuka zdrowych i łatwych w przygotowaniu opcji na śniadanie, które jednocześnie będą smaczne i pożywne. Owocowe śniadania, takie jak owsianki i koktajle, są doskonałym wyborem dla tych, którzy pragną rozpocząć dzień od porcji…
domowe batony

Domowe batoniki energetyczne – proste przepisy na zdrowe przekąski na uczelnie

W dzisiejszym szybkim tempie życia, zdrowe przekąski stają się coraz bardziej popularne. Batoniki energetyczne to świetne rozwiązanie dla osób, które szukają prostych, pożywnych przekąsek, idealnych na wynos, np. na uczelnię. Coraz więcej osób wybiera domowe batony zamiast gotowych, sklepowych odpowiedników, które często zawierają sztuczne dodatki,…