Erytrytol jest jednym z popularniejszych słodzików naturalnego pochodzenia, który zyskuje coraz większe uznanie zarówno wśród dietetyków, jak i konsumentów. Znany z niskiej kaloryczności i braku wpływu na poziom cukru we krwi, stanowi atrakcyjną alternatywę dla tradycyjnego cukru. Jego popularność wzrosła wraz z rosnącym zainteresowaniem zdrowym stylem życia i potrzebą redukcji spożycia cukru, zwłaszcza wśród osób zmagających się z cukrzycą i nadwagą. W tym artykule przyjrzymy się bliżej, czym jest erytrytol, jakie ma właściwości, jak wpływa na zdrowie i jakie są jego potencjalne zalety oraz wady.

Erytrytol – czym jest ten popularny słodzik?

Erytrytol to organiczny związek chemiczny należący do grupy alkoholi cukrowych, znanych również jako polioli. Występuje naturalnie w niektórych owocach, takich jak gruszki, winogrona czy melony, a także w fermentowanych produktach, takich jak wino czy sery. Ze względu na swoją strukturę chemiczną, erytrytol dostarcza słodkiego smaku, ale w przeciwieństwie do cukru, nie jest metabolizowany przez organizm w sposób typowy dla węglowodanów.

Jego najważniejszą cechą jest to, że zawiera niemal zerową ilość kalorii (około 0,2 kcal na gram) i nie podnosi poziomu glukozy we krwi, co czyni go idealnym wyborem dla osób z cukrzycą oraz tych, którzy chcą zredukować spożycie kalorii. Erytrytol ma również niski indeks glikemiczny, co oznacza, że nie powoduje nagłych wzrostów poziomu cukru we krwi.

Erytrytol – co to właściwie jest?

Erytrytol jest naturalnie występującym związkiem, który po raz pierwszy został odkryty w XIX wieku, ale jego produkcja na skalę przemysłową rozpoczęła się dopiero w latach 90. ubiegłego wieku. Jest on produkowany głównie poprzez fermentację glukozy z udziałem drożdży. Proces ten pozwala na uzyskanie czystego erytrytolu, który jest następnie krystalizowany i wykorzystywany jako słodzik.

Z chemicznego punktu widzenia, erytrytol jest czterowęglowym alkoholem cukrowym, co oznacza, że w jego strukturze znajduje się cztery atomy węgla, połączone z grupami hydroksylowymi. Dzięki temu posiada właściwości higroskopijne, co oznacza, że może pochłaniać wilgoć z otoczenia, co jest istotne w procesach technologicznych i kulinarnych.

Erytrytol – czy jest zdrowy?

Kwestia zdrowotnych korzyści i ewentualnych zagrożeń związanych z erytrytolem jest przedmiotem wielu badań naukowych. Większość z nich potwierdza, że erytrytol jest bezpieczny dla zdrowia, a jego spożycie nie wiąże się z ryzykiem wystąpienia poważnych skutków ubocznych.

Jednym z głównych atutów erytrytolu jest to, że nie jest metabolizowany przez bakterie w jamie ustnej, co oznacza, że nie przyczynia się do powstawania próchnicy zębów. Ponadto, ze względu na brak metabolizmu w organizmie, erytrytol jest wydalany w niezmienionej postaci z moczem, co minimalizuje jego wpływ na metabolizm glukozy i lipidów.

Chociaż erytrytol jest ogólnie uznawany za bezpieczny, istnieją pewne ograniczenia w jego spożyciu. U niektórych osób, szczególnie przy spożyciu dużych ilości, może powodować lekkie dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, takie jak wzdęcia czy biegunka. Niemniej jednak, te objawy są znacznie mniej intensywne niż w przypadku innych polioli, takich jak sorbitol czy ksylitol.

Jak produkowany jest erytrytol?

Erytrytol jest produkowany w procesie fermentacji cukru, głównie glukozy, z udziałem specjalnych szczepów drożdży, takich jak Moniliella pollinis czy Trichosporonoides megachiliensis. Proces ten jest podobny do fermentacji stosowanej w produkcji alkoholu, jednak w przypadku erytrytolu produkt końcowy nie zawiera alkoholu, a jedynie słodzik.

Po zakończeniu fermentacji, erytrytol jest oczyszczany, krystalizowany i suszony, aby uzyskać produkt końcowy w formie białego, krystalicznego proszku. Dzięki temu, erytrytol jest łatwy do stosowania w kuchni, gdzie może być używany do słodzenia napojów, deserów czy wypieków.

Erytrytol a zdrowie wątroby – jakie są powiązania?

Chociaż erytrytol jest metabolizowany w minimalnym stopniu przez organizm, istnieją pewne obawy dotyczące jego wpływu na zdrowie wątroby. Na szczęście, dostępne badania sugerują, że erytrytol jest bezpieczny dla wątroby i nie powoduje uszkodzeń tego narządu. Co więcej, erytrytol nie jest przekształcany w tłuszcz, co odróżnia go od fruktozy, która może przyczyniać się do stłuszczenia wątroby.

Badania na zwierzętach oraz ograniczone badania na ludziach sugerują, że erytrytol może nawet wykazywać działanie ochronne na wątrobę, ale potrzeba więcej badań, aby to potwierdzić. W każdym razie, erytrytol jest uważany za bezpieczny dodatek do diety dla większości osób, w tym dla osób z problemami wątrobowymi.

Podsumowanie

Erytrytol to naturalny słodzik, który oferuje wiele korzyści zdrowotnych w porównaniu z tradycyjnym cukrem. Jego niska kaloryczność, brak wpływu na poziom cukru we krwi oraz bezpieczeństwo dla zdrowia jamy ustnej czynią go doskonałą alternatywą dla osób dbających o zdrowie. Choć jego spożycie w dużych ilościach może powodować pewne dolegliwości żołądkowe, jest to stosunkowo rzadkie zjawisko w porównaniu z innymi poliolami. Warto rozważyć jego wprowadzenie do diety jako zamiennika cukru, zwłaszcza dla osób z cukrzycą lub tych, którzy starają się ograniczyć spożycie kalorii.

Źródła

U.S. National Library of Medicine – PubMed
European Food Safety Authority (EFSA) Journal
„The Role of Erythritol in Reducing Plaque Formation: A Review”, Journal of Dentistry
„Metabolic Effects of Erythritol in the Human Body”, Journal of Nutrition & Intermediary Metabolism