Witamina B5, znana również jako kwas pantotenowy, jest niezbędnym składnikiem dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Bierze udział w procesach metabolicznych, mających kluczowe znaczenie dla produkcji energii oraz syntezy hormonów i cholesterolu. Ponadto, przyczynia się do utrzymania zdrowej skóry, wspomagając jej regenerację i nawilżenie.
Witamina B5, kwas pantotenowy – co to jest? Właściwości i rola w organizmie
Witamina B5, znana również jako kwas pantotenowy, jest rozpuszczalną w wodzie witaminą, należącą do kompleksu witamin B. Stanowi kluczowy element koenzymu A (CoA), który jest niezbędny dla wielu reakcji biochemicznych, m.in. w metabolizmie węglowodanów, tłuszczów i białek. Jej nazwa wywodzi się od greckiego słowa „pantos”, co oznacza „wszędzie”, co odzwierciedla jej szerokie występowanie w różnych produktach spożywczych.
Kwas pantotenowy cechuje się wszechstronnymi właściwościami biologicznymi. Uczestniczy w cyklu Krebsa, kluczowym procesie metabolicznym, który dostarcza energii komórkom organizmu. Ponadto, witamina B5 odgrywa istotną rolę w syntezie hormonów steroidowych, neuroprzekaźników oraz hemu, składnika hemoglobiny.
Kwas pantotenowy – działanie
Działanie kwasu pantotenowego jest wieloaspektowe. Przede wszystkim, wchodzi on w skład koenzymu A, który jest niezbędny do przeprowadzania reakcji acetylacji, czyli przenoszenia grup acetylowych. Dzięki temu, witamina B5 bierze udział w przemianie materii, umożliwiając efektywne pozyskiwanie energii z makroskładników odżywczych.
- Metabolizm energetyczny: Witamina B5 uczestniczy w rozkładzie węglowodanów na glukozę, co jest kluczowe dla dostarczania energii niezbędnej do funkcjonowania komórek.
- Synteza lipidów: Kwas pantotenowy jest zaangażowany w biosyntezę kwasów tłuszczowych i ich degradację.
- Synteza hormonów: Ułatwia tworzenie hormonów steroidowych, takich jak kortyzol, który odgrywa rolę w odpowiedzi organizmu na stres.
- Zdrowie skóry: Kwas pantotenowy wpływa korzystnie na stan skóry, wspomagając jej regenerację oraz gojenie się ran. Przyczynia się także do utrzymywania odpowiedniego nawilżenia skóry.
Gdzie występuje witamina B5?
Witamina B5 występuje naturalnie w wielu produktach spożywczych. Poniżej przedstawiam listę źródeł bogatych w tę witaminę:
- Produkty zwierzęce: wątroba, mięso drobiowe, jajka.
- Produkty roślinne: awokado, brokuły, ziemniaki, pełnoziarniste zboża, rośliny strączkowe.
- Inne źródła: drożdże piwne, mleko, produkty mleczne.
Warto zauważyć, że witamina B5 jest szeroko rozpowszechniona w żywności, co ułatwia pokrycie dziennego zapotrzebowania.
SUPERSONIC Collagen Beauty Drink
Witamina B5 – jaka najlepsza?
Wybór odpowiedniej formy witaminy B5 do suplementacji może wpływać na jej przyswajalność i efektywność. Najczęściej spotykane formy suplementów to D-pantotenol oraz wapniowy D-pantotenian. Oba związki są dobrze wchłaniane przez organizm, jednak wapniowy D-pantotenian jest bardziej stabilny i częściej stosowany w suplementach diety.
Dla osób zastanawiających się nad suplementacją, zaleca się wybór preparatów o wysokiej biodostępności oraz pochodzących od sprawdzonych producentów.
Niedobór i nadmiar witaminy B5
Chociaż niedobór witaminy B5 jest rzadko spotykany, może prowadzić do szeregu objawów, takich jak zmęczenie, drażliwość, problemy ze snem, zaburzenia trawienia oraz pieczenie stóp. Z kolei nadmiar witaminy B5 nie jest toksyczny i zazwyczaj nadmiar jest wydalany z moczem, jednak w rzadkich przypadkach może prowadzić do biegunki czy zatrzymania wody w organizmie.
Witamina B5 – dawkowanie
Zalecana dzienna dawka witaminy B5 różni się w zależności od wieku, płci i stanu zdrowia. Średnie zapotrzebowanie dla dorosłych wynosi około 5 mg dziennie. Dla dzieci, zapotrzebowanie wynosi od 2 mg do 5 mg, w zależności od wieku. Kobiety w ciąży powinny przyjmować około 6 mg, a karmiące matki około 7 mg dziennie. Ponieważ witamina B5 jest rozpuszczalna w wodzie, nadmiar zazwyczaj jest wydalany z moczem, co zmniejsza ryzyko toksyczności, jednak zawsze warto konsultować dawkowanie z lekarzem lub dietetykiem, zwłaszcza przy suplementacji.
Podsumowanie
Witamina B5, czyli kwas pantotenowy, pełni wiele kluczowych funkcji w organizmie, od regulacji metabolizmu energetycznego po wspomaganie zdrowia skóry. Bogate źródła tej witaminy to zarówno produkty zwierzęce, jak i roślinne. W przypadku suplementacji ważne jest, by wybierać produkty o wysokiej biodostępności. Aby zapewnić odpowiedni poziom witaminy B5, warto dbać o zrównoważoną dietę bogatą w różnorodne produkty spożywcze.
SUPERSONIC Proteinowy Shake z kolagenem
Źródła
J.A. Olson, „Pantothenic Acid,” z książki „Encyclopedia of Human Nutrition,” Academic Press, 2012.
G.E. Rivlin, „Vitamin B5 (Pantothenic Acid),” z książki „The Vitamins: Fundamental Aspects in Nutrition and Health,” Elsevier, 2012.
M.F. McDowell, „An Update on Vitamins,” Journal of Nutrition and Metabolism, 2018.
