Otyłość olbrzymia, znana również jako otyłość 3 stopnia, stanowi jedną z najpoważniejszych form otyłości, charakteryzującą się skrajnym nadmiarem tkanki tłuszczowej. To schorzenie ma poważne konsekwencje zdrowotne i wymaga kompleksowego podejścia terapeutycznego. W niniejszym artykule omówimy, czym jest otyłość olbrzymia, jej przyczyny, zagrożenia zdrowotne oraz dostępne metody leczenia, w tym zalecenia dietetyczne.

Co to jest otyłość olbrzymia?

Otyłość olbrzymia, określana również jako otyłość 3 stopnia, jest klasyfikowana jako najbardziej zaawansowany etap otyłości. Definiowana jest przez wskaźnik masy ciała (BMI) wynoszący 40 lub więcej. BMI to wskaźnik używany do oceny masy ciała w stosunku do wzrostu i oblicza się go, dzieląc masę ciała w kilogramach przez kwadrat wysokości w metrach. Otyłość olbrzymia jest zazwyczaj związana z ekstremalnym nagromadzeniem tkanki tłuszczowej, które prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych. W porównaniu z innymi stopniami otyłości, otyłość olbrzymia wiąże się z wyraźnie większym ryzykiem chorób współistniejących oraz wymaga intensywniejszego leczenia.

Przyczyny otyłości olbrzymiej

Otyłość olbrzymia wynika z wieloczynnikowych interakcji między genetyką, stylem życia i środowiskiem. Istnieje wiele czynników, które mogą przyczyniać się do rozwoju tego schorzenia:

Genetyka

Badania wskazują, że genetyka odgrywa istotną rolę w predyspozycjach do otyłości. Niektóre geny mogą wpływać na metabolizm, apetyt i sposób gromadzenia tłuszczu.

Dieta

Spożywanie dużych ilości kalorii, szczególnie z przetworzonych produktów bogatych w tłuszcze nasycone i cukry, przyczynia się do nadwagi i otyłości. Dieta wysokokaloryczna sprzyja gromadzeniu nadmiaru tkanki tłuszczowej, co prowadzi do otyłości olbrzymiej.

Styl życia

Siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej oraz nadmierne korzystanie z technologii mogą prowadzić do zwiększenia masy ciała. Regularna aktywność fizyczna jest ważna dla utrzymania zdrowej wagi i zapobiegania otyłości.

Zaburzenia hormonalne

Hormonalne zaburzenia, takie jak insulinooporność, zespół policystycznych jajników (PCOS) i problemy z tarczycą, mogą wpływać na metabolizm i gromadzenie tłuszczu w organizmie.

Psychiczne aspekty

Problemy emocjonalne, takie jak stres, depresja i zaburzenia odżywiania, mogą prowadzić do kompensacyjnego jedzenia i przyczyniać się do otyłości olbrzymiej.

Otyłość 3 stopnia – poważne zagrożenie dla zdrowia

Otyłość olbrzymia jest powiązana z wieloma poważnymi zagrożeniami zdrowotnymi, które mogą znacząco wpłynąć na jakość życia. Osoby cierpiące na ten stopień otyłości są narażone na wyraźnie zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, takich jak nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa i niewydolność serca, które mogą być wynikiem podwyższonego ciśnienia krwi oraz wysokich poziomów cholesterolu, prowadzących do miażdżycy i innych schorzeń układu krążenia. Otyłość olbrzymia jest także jednym z głównych czynników ryzyka cukrzycy typu 2; nadmiar tłuszczu, zwłaszcza w okolicach brzucha, sprzyja insulinooporności i zwiększa prawdopodobieństwo rozwoju tej choroby. Problemy z układem oddechowym, takie jak bezdech senny, są również powszechne wśród osób z otyłością olbrzymią, co polega na przerwach w oddychaniu podczas snu. Nadmierne obciążenie stawów i kości prowadzi do ich zużycia, co może skutkować bólami stawów, artretyzmem i innymi problemami ortopedycznymi. Dodatkowo, badania sugerują, że otyłość olbrzymia może zwiększać ryzyko wystąpienia niektórych nowotworów, w tym raka jelita grubego, raka piersi i raka trzustki.

Leczenie otyłości olbrzymiej

Leczenie otyłości olbrzymiej wymaga zintegrowanego podejścia, które może obejmować zmiany w stylu życia, farmakoterapię oraz interwencje chirurgiczne. Elementy leczenia to:

Zmiana stylu życia

Zmiana nawyków żywieniowych oraz wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej są podstawą skutecznego leczenia. Współpraca z dietetykiem i trenerem personalnym może pomóc w opracowaniu indywidualnego planu odchudzania.

Farmakoterapia

W niektórych przypadkach lekarz może zalecić stosowanie leków wspomagających utratę wagi. Leki te działają poprzez różne mechanizmy, takie jak zmniejszenie apetytu czy blokowanie wchłaniania tłuszczów.

Chirurgia bariatryczna

Dla osób z otyłością olbrzymią, które nie osiągnęły trwałej utraty wagi za pomocą innych metod, operacje bariatryczne, takie jak operacja rękawowa żołądka czy bypass żołądkowy, mogą być skuteczną opcją. Operacje te polegają na zmniejszeniu objętości żołądka lub zmianie sposobu trawienia, co wspomaga utratę wagi.

Wsparcie psychologiczne

Terapia psychologiczna może pomóc w radzeniu sobie z problemami emocjonalnymi i nawykami żywieniowymi. Wsparcie psychologa czy terapeuty może być istotne w długoterminowym procesie zmiany stylu życia.

Jaka dieta przy otyłości olbrzymiej?

Zwiększenie spożycia błonnika jest fundamentalne, ponieważ produkty bogate w błonnik, takie jak warzywa, owoce oraz pełnoziarniste produkty zbożowe, pomagają w utrzymaniu uczucia sytości i regulują poziom cukru we krwi, co jest istotne dla kontrolowania apetytu. Ograniczenie tłuszczów nasyconych i cukrów, poprzez unikanie przetworzonej żywności, napojów słodzonych oraz tłuszczów nasyconych, wspiera redukcję tkanki tłuszczowej i zapobiega dalszemu przyrostowi masy ciała. Zwiększenie spożycia białka, które wspiera budowę masy mięśniowej oraz przyspiesza metabolizm, również może pomóc w procesie utraty wagi; dobre źródła białka to chude mięso, ryby, jaja oraz rośliny strączkowe. Regularne spożywanie mniejszych, ale częstszych posiłków pomaga w utrzymaniu stabilnego poziomu cukru we krwi i kontrolowaniu apetytu. Ponadto, odpowiednia hydratacja, czyli picie wystarczającej ilości wody, jest niezbędna dla ogólnego zdrowia i wspomaga procesy metaboliczne, a także przyczynia się do utrzymania uczucia sytości.

Podsumowanie

Otyłość olbrzymia jest poważnym problemem zdrowotnym, który wymaga zintegrowanego podejścia terapeutycznego. Rozumienie przyczyn, skutków i dostępnych metod leczenia jest ważne dla skutecznej walki z tym schorzeniem i poprawy jakości życia osób dotkniętych otyłością olbrzymią. Współpraca z zespołem medycznym oraz dostosowanie diety i stylu życia mogą przynieść znaczące korzyści zdrowotne i poprawić ogólny stan zdrowia.

Źródła

National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK). (2021). „Overweight & Obesity.” Link
World Health Organization (WHO). (2022). „Obesity and overweight.” Link
Puhl, R. M., & Heuer, C. A. (2010). „Obesity stigma: a review of the literature and implications for public health.” Link